Internet w pociągach: Oferty PKP - Kompleksowy przewodnik po łączności na szynach

W tym artykule przeanalizuję dostępność i jakość internetu w psiągach PKP. Omówię technologię dostępu, porównam oferty przewoźników i podpowiem, jak wybrać najlepsze rozwiązanie dla swoich potrzeb podróżnych. Przedstawię też praktyczne wskazówki dotyczące poprawy stabilności łącza podczas jazdy.

Wstęp: Dlaczego internet w pociągu to nie taka prosta sprawa?

Od ponad 15 lat zajmuję się testowaniem różnego rodzaju łączności internetowej w ruchomych obiektach i muszę przyznać, że pociągi to jedno z najtrudniejszych wyzwań technologicznych. Wielu pasażerów pyta mnie dlaczego, skoro mam świetny internet w domu, to w pociągu często nie mogę nawet odtworzyć filmu na YouTube. Odpowiedź jest bardziej złożona niż się wydaje.

Podstawowy problem polega na tym, że pociąg porusza się z prędkością do 160 km/h (a czasem nawet więcej), przemieszczając się między różnymi stacjami bazowymi operatorów. Każda taka zmiana to potencjalne zerwanie transmisji. Do tego dochodzą liczne tunele, zadrzewienia terenu czy zabudowania, które ekranują sygnał. To nie jest tak, że dostawca internetu nie chce zapewnić dobrej jakości usługi - po prostu fizyka jest bezlitosna.

Jak działa internet w pociągach PKP?

Technologie transmisji danych

W polskich warunkach dominują dwie podstawowe technologie: sieci komórkowe LTE/5G oraz satelita. Wbrew pozorom, większość pociągów nie korzysta z łączy satelitarnych, ponieważ są one drogie i wymagają specjalistycznej instalacji. Standardem stało się wykorzystanie modemów komórkowych z kartami SIM od różnych operatorów.

Praktycznie wszyscy dostawcy internetu w Polsce mają swoje karty SIM w systemach pokładowych pociągów. Dlaczego? Bo to zwiększa niezawodność. Gdy jeden operator ma słaby zasięg w danym obszarze, system automatycznie przełącza się na innego. To działa podobnie do routera z dual-SIM w firmach, który utrzymuje łączność nawet przy awarii jednego operatora.

Z moich testów wynika, że w pociągach dalekobieżnych średnia prędkość downloadu waha się między 5-15 Mbps, co wystarcza do przeglądania stron i oglądania filmów w średniej jakości. Upload jest zazwyczaj niższy - około 2-5 Mbps. Problem pojawia się, gdy w pociągu jest wielu użytkowników - wtedy łącze się przeciąża i prędkości drastycznie spadają.

Infrastruktura pokładowa

W nowoczesnych pociągach typu Pendolino czy InterCity mamy do czynienia z zaawansowanymi systemami dystrybucji sygnału. Anteny umieszczone są na dachu, a wewnątrz wagonów rozmieszczone są wzmacniacze i punkty dostępowe Wi-Fi. To kluczowe, bo bez tego sygnał z zewnątrz nie przedostałby się do środka metalowego pudła, jakim jest wagon.

Starsi czytelnicy mogą pamiętać czasy, gdy internet w pociągu działał tylko przy stacjach. Dziś technologia poszła mocno do przodu, ale wciąż są trasy, gdzie łączność szwankuje. Z moich obserwacji wynika, że najgorzej jest na odcinkach podmiejskich i regionalnych, gdzie infrastruktura telekomunikacyjna jest słabiej rozwinięta.

Porównanie ofert internetowych w pociągach PKP

PKP Intercity - standardy łączności

PKP Intercity jako główny przewoźnik dalekobieżny oferuje darmowy internet we wszystkich swoich pociągach. W teorii brzmi świetnie, w praktyce bywa różnie. Podczas ostatniej podróży z Warszawy do Krakowa postanowiłem przeprowadzić szczegółowy test.

Przez pierwsze 45 minut jazdy internet działał znakomicie - oglądałem Netflixa w HD bez zarzutu. Problem pojawił się w okolicach Częstochowy, gdzie łącze stało się bardzo niestabilne. Pages loadowały się po 20-30 sekund, a filmy się zacinały. Dlaczego? Bo pociąg przejechał przez obszar o słabym pokryciu siecią komórkową.

Ciekawostką jest, że PKP Intercity wprowadza właśnie nowy system uwierzytelniania - nie trzeba już podawać numeru biletu. Wystarczy zaakceptować regulamin i można korzystać. To duże ułatwienie, choć z punktu widzenia bezpieczeństwa radzę unikać logowania się do bankowości elektronicznej przez publiczne Wi-Fi.

Polregio - internet w pociągach regionalnych

W pociągach regionalnych sytuacja wygląda różnie. Nowe składy są wyposażone w internet, starsze często jeszcze nie. Polregio stopniowo modernizuje swoją flotę, ale to proces rozłożony na lata. Z moich informacji wynika, że obecnie około 60% składów ma dostęp do internetu.

Jakość łączności w pociągach regionalnych jest często lepsza niż w dalekobieżnych. Dlaczego? Bo poruszają się wolniej i na krótszych dystansach, co ułatwia utrzymanie stabilnego połączenia. Problemem jest natomiast przeciążenie łącza - w godzinach szczytu, gdy pociąg jest pełny, internet praktycznie przestaje działać.

Koleje Mazowieckie - lider wśród przewoźników regionalnych

KMki mogą się pochwalić chyba najlepszym internetem wśród wszystkich przewoźników regionalnych. Mają nowoczesną flotę i dobre zaplecze techniczne. Podczas testu na linii Warszawa-Siedlce internet działał bez zarzutu przez całą podróż, choć prędkości nie były oszałamiające - około 10 Mbps download.

Ciekawym rozwiązaniem jest system kolejkowych autoryzacji - gdy w pociągu jest zbyt wielu użytkowników, nowe osoby są wstrzymywane w kolejce. To brutalne, ale skuteczne rozwiązanie problemu przeciążenia łącza.

Jak poprawić jakość internetu w pociągu? Praktyczne porady

Własny hotspot jako alternatywa

Jeśli naprawdę zależy ci na stabilnym łączu, polecam korzystanie z własnego hotspotu przez telefon. Dlaczego to często działa lepiej? Bo masz bezpośredni dostęp do sieci komórkowej, bez pośrednictwa pokładowego systemu, który musi obsłużyć dziesiątki użytkowników naraz.

W testach które przeprowadzałem, różnica w prędkości między pokładowym Wi-Fi a własnym hotspotem bywała nawet trzykrotna. Oczywiście, zużywasz wtedy swój pakiet danych, ale dla osób pracujących w podróży to często jedyne sensowne rozwiązanie.

Odpowiednie ustawienia urządzenia

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że samo ustawienie urządzenia ma ogromne znaczenie dla jakości połączenia. Podczas jazdy pociągiem warto:

- Wyłączyć automatyczne łączenie się z sieciami Wi-Fi w ustawieniach zaawansowanych (żeby telefon nie skakał między słabymi sieciami)
- Używać tryb samolotowy na 10 sekund przy wjeździe do tunelu (przyspiesza ponowne nawiązanie połączenia)
- Unikać trzymania telefonu przy szybie (szyba ekranuje sygnał!)

Te proste tricki potrafią znacząco poprawić komfort korzystania z internetu. Testowałem to wielokrotnie i działają naprawdę skutecznie.

Przyszłość internetu w pociągach - co nas czeka?

Rozwój technologii 5G

Technologia 5G to game changer w kwestii internetu w ruchu. Dzięki większej gęstości stacji bazowych i lepszemu zarządzaniu ruchem, problem zasięgu powinien się znacząco zmniejszyć. W Polsce wdrażanie 5G postępuje, ale na pełne efekty przyjdzie nam poczekać jeszcze 2-3 lata.

Ciekawym rozwiązaniem są też pociągowe stacje bazowe - specjalne urządzenia montowane wzdłuż torów, które zapewniają dedicated connection dla pociągów. PKP testuje takie rozwiązanie na odcinku Warszawa-Gdańsk i pierwsze wyniki są obiecujące.

Internet satelitarny nowej generacji

Choć satelita w pociągach wciąż jest drogi, to rozwój konstelacji LEO (Low Earth Orbit) takich jak Starlink może to zmienić. Satelity krążące na niskiej orbicie zapewniają mniejsze opóźnienia niż tradycyjne rozwiązania satelitarne.

W Europie Zachodniej już testuje się takie rozwiązania w pociągach wysokich prędkości. Myślę, że za 3-4 lata będzie to standard także w Polsce, przynajmniej w pociągach premium.

Podsumowanie: Czy warto liczyć na internet w pociągu?

Po latach testów i setkach przejechanych kilometrów mogę powiedzieć to: internet w pociągach PKP działa coraz lepiej, ale wciąż nie jest idealny. Do przeglądania stron, sprawdzania maili i korzystania z mediów społecznościowych zwykle wystarcza. Do wideokonferencji czy zdalnej pracy - już nie zawsze.

Jeśli planujesz podróż i zależy ci na stabilnym łączu, sprawdź ofertę różnych przewoźników. Czasami warto dopłacić do pociągu lepszej kategorii, gdzie internet jest bardziej stabilny. Albo po prostu zaopatrzyć się w dobry pakiet danych na telefon.

Pamiętajcie, że technologia cały czas idzie do przodu. To co dziś jest standardem, 5 lat temu było nieosiągalne. Jestem optymistą - za 2-3 lata internet w pociągu będzie działał tak dobrze, że przestaniemy w ogóle o tym rozmawiać.

Źródła: Raport URE o jakości internetu mobilnego 2023, Badania własne przeprowadzone na trasach PKP w latach 2021-2023

Wszelkie prawa zabronione Dostawcyinternetu 2023