Jak Szybki Moze Byc Internet

Prędkość internetu to dziś kluczowy parametr decydujący o jakości życia cyfrowego. To troche akademicka dyskusja bo dla porównania mżna zadać pytanie jak szybkie są drogi w Polsce.

Odpowiedzieć na tak zadane pytanie można zawsze ale czy to będzie maiało znaczenie dla choćby 99% użytkowników tych dróg?

Możliwości techniczne światłowodów to jedno

Możliwości Twoich urządzeń sieciowych to drugie

Dochodzą do tego możliwości i ograniczenia urządzeń po drodze w tym dostawcy internetu oraz tych za jego infrastrukturą

No i na koniec nie można zapomnieć o "zatłoczeniu" internetu a jest to dość częste

Dopiero w takim scenariuszu - tj kiedy wiemy jakie są parametry czy choćby "pogoda" możemy zacząć dywagować o tym jak szybki może być internet.

Najszybsze technologie na świecie (2024)

Światłowód - rekordy laboratoryjne:

Japońskie NTT: 319 Tb/s (terabitów na sekundę)
University College London: 178 Tb/s przez jeden kabel
Nokia Bell Labs: 65 Tb/s na dystansie 6600 km

Komercyjne rekordy światłowodu:

Google Fiber 8 Gig: 8000 Mb/s (8 Gb/s) - dostępne w USA
AT&T Fiber: 5000 Mb/s - select cities w Stanach
Verizon Fios: 2000 Mb/s - wschodnie wybrzeże USA
Orange Światłowód Polska: 1000 Mb/s (1 Gb/s) - maksimum komercyjne
Lokalni Dostawcy Internetu również oferują prędkości 1Gb/s lub więcej (i to również w symetryku)

Prędkości w Polsce - co jest dostępne

Światłowód FTTH (Fiber to the Home):

Orange: do 1000/100 Mb/s (download/upload)
Play/UPC: do 1000/100 Mb/s
Netia: do 1000/100 Mb/s
Inea: do 1000/100 Mb/s (Śląsk)
Lokalni operatorzy: czasem szybsze pakiety

Internet mobilny 5G:

Plus: teoretycznie do 1200 Mb/s
Orange: do 1000 Mb/s w idealnych warunkach
Play: do 800 Mb/s
T-Mobile: do 600 Mb/s
Rzeczywiste prędkości: 50-300 Mb/s w praktyce

Starsze technologie:

VDSL2: maksymalnie 100 Mb/s
LTE Cat 20: do 2000 Mb/s (teoretycznie)
Kablowy DOCSIS 3.1: do 1000 Mb/s

Podstawowe potrzeby (do 25 Mb/s)

10 Mb/s - minimum funkcjonalne:

Sprawdzanie emaili - bez problemu
Przeglądanie social media - Facebook, Instagram
Muzyka streaming - Spotify, Apple Music (5 Mb/s)
YouTube 720p - podstawowa jakość HD
Zdalne uczenie - lekcje online, Zoom (do 3 Mb/s)

25 Mb/s - komfortowe użytkowanie:

Netflix HD - jeden strumień (5-8 Mb/s)
YouTube 1080p - pełne HD bez zacinania
Gry online - stabilne połączenie (ping ważniejszy niż prędkość)
Praca zdalna - videokonferencje, udostępnianie ekranu
2-3 urządzenia jednocześnie - podstawowe użytkowanie

Średnie potrzeby (25-100 Mb/s)

50 Mb/s - standard rodzinny:

Netflix 4K - jeden strumień (25 Mb/s)
Kilka urządzeń HD - tablety, telefony, laptop
Pobieranie gier - 50GB w ~2 godziny
Upload do chmury - backup zdjęć, dokumenty
Streaming na Twitchu - nadawanie w 1080p

100 Mb/s - wygodna rodzina:

Dwa strumienie 4K - Netflix + YouTube
Smart home - kamery, czujniki, asystenci głosowi
Praca hybrydowa - videokonferencje + domownicy online
Gaming + streaming - granie podczas oglądania
Szybkie pobieranie - filmy, gry, aktualizacje

Wysokie potrzeby (100-500 Mb/s)

200 Mb/s - dom power userów:

Kilka strumieni 4K - każdy ma swój Netflix
Streamowanie gier - GeForce Now, Xbox Cloud Gaming
Zawodowy upload - YouTube, editing wideo
VR/AR - wysokiej jakości treści
Backup całego komputera - w rozsądnym czasie

500 Mb/s - małe biuro/duża rodzina:

8-10 urządzeń 4K jednocześnie
Profesjonalny streaming - 4K na Twitch/YouTube
CAD/3D rendering - synchronizacja z chmurą
Videoconferencing 4K - profesjonalne spotkania
Multiple gamers - wszyscy grają online

Ekstremalne potrzeby (500+ Mb/s)

1000 Mb/s (1 Gb/s) - enthusiast/firma:

Praktycznie nielimitowane możliwości domowe
8K streaming - przyszłościowe treści
Instant downloads - 50GB gra w 6-10 minut
Profesjonalny workflow - 4K video editing, live streaming
Server hosting - własne usługi online

Powyżej 1 Gb/s - przedsiębiorstwa:

Duże firmy - setki pracowników
Data centers - serwery, backup
ISP backbone - infrastruktura internetowa
Laboratoria - badania, symulacje

Ograniczenia techniczne

Rodzaj połączenia:

Światłowód FTTH: 95-100% deklarowanej prędkości
Światłowód FTTB: 85-95% (do budynku, dalej miedź)
VDSL/ADSL: 60-85% (zależy od odległości)
5G: 20-80% (bardzo zmienny zasięg i obciążenie)
LTE: 30-70% (stabilniejszy niż 5G)

Czas doby i obciążenie sieci:

Godziny szczytu (19:00-23:00): -20 do -50%
Godziny nocne (2:00-7:00): najbliżej maksimum
Weekendy: większe obciążenie niż dni robocze
Streaming events: finały sportowe, premiery filmów

Pogoda i warunki atmosferyczne:

5G/LTE: deszcz może obniżyć sygnał o 30%
Satelitarny: śnieg, grube chmury -50%
Światłowód: praktycznie odporny na pogodę
Wi-Fi: wilgotność może wpływać na propagację

Ograniczenia sprzętowe

Router Wi-Fi:

802.11n (Wi-Fi 4): maksymalnie 150 Mb/s
802.11ac (Wi-Fi 5): do 1300 Mb/s
802.11ax (Wi-Fi 6): do 9600 Mb/s teoretycznie
Wi-Fi 6E: nowe pasmo 6 GHz, mniejsze zatłoczenie
WiFi 7: na razie marketingowe rozszerzenie 6E

Kable ethernet:

Cat 5e: do 1000 Mb/s na 100 metrów
Cat 6: do 10 Gb/s na 55 metrów
Cat 6a: do 10 Gb/s na 100 metrów
Cat 8: do 40 Gb/s na 30 metrów

Urządzenia końcowe:

Stary laptop: karta sieciowa 100 Mb/s
Smartphone: Wi-Fi może być ograniczone do 200-500 Mb/s
Smart TV: często 100 Mb/s ethernet
Konsole gier: PS5/Xbox Series X obsługują 1 Gb/s

Nowe technologie w drodze

Wi-Fi 7 (802.11be):

Prędkość: do 46 Gb/s teoretycznie
Dostępność: 2024-2025
Nowe funkcje: multi-link operation, 320 MHz kanały
Backward compatibility: ze starszymi urządzeniami

5G Advanced/6G (przyszłość):

5G Advanced: do 10 Gb/s w 2025
6G teoretycznie: 100 Gb/s - 1 Tb/s
Timeline: 6G około 2030
Nowe zastosowania: hologramy, brain-computer interface

Satelitarny internet:

Starlink: obecnie 50-200 Mb/s, planowane 1 Gb/s
Amazon Kuiper: konkurencja dla Starlink
OneWeb: fokus na obszary wiejskie
LEO satellites: niska latencja vs geostacjonarne

Trendy w Polsce

Plany operatorów:

Orange: 2 Gb/s do 2025 w największych miastach
Play: rozbudowa sieci 5G, lepsze pokrycie światłowodem
Plus: inwestycje w infrastrukturę na obszarach wiejskich
T-Mobile: fuzja z Orange może przyspieszyć rozwój

Rządowe inicjatywy:

Plan Rozwoju Szerokopasmowego: 1 Gb/s dla 90% gospodarstw do 2025
5G dla Polski: pokrycie 80% populacji do 2025
Cyfrowa Polska: dotacje na infrastrukturę w małych miejscowościach

Optymalizacja domowej sieci - ustawienia routera

Najlepsze routery 2024:

ASUS AX6000 (800 zł) - dla power userów
Netgear Nighthawk AX12 (1200 zł) - premium gaming
TP-Link Archer AX73 (400 zł) - dobry stosunek ceny do jakości
Xiaomi AX3600 (300 zł) - budżetowy ale solidny

Optymalne ustawienia routera:

Kanał 5 GHz: auto lub 36, 44, 149, 157
Kanał 2.4 GHz: 1, 6, lub 11 (nie nakładają się)
QoS: priorytet dla video call i gaming
Bandwidth control: limity dla urządzeń IoT

Mesh systemy dla dużych domów

Najlepsze systemy mesh:

Eero Pro 6E - Amazon ecosystem
Google Nest Wifi - prosta konfiguracja
ASUS ZenWiFi AX6600 - zaawansowane funkcje
Netgear Orbi AX6000 - maksymalne pokrycie

Ile punktów potrzebujesz:

Do 100m²: router + 1 punkt
100-200m²: router + 2 punkty
200m²+: router + 3+ punkty
Wielopiętrowy: minimum 1 punkt na piętro

Kiedy warto upgrade'ować internet

Sygnały że potrzebujesz szybszego internetu:

Buforowanie video podczas oglądania HD/4K
Długie pobieranie - gry, aktualizacje ponad godzinę
Problemy z video call - pixelated obraz, przerwy
Wszyscy narzekają - każdy domownik ma problemy
Praca zdalna cierpi - nie możesz pracować efektywnie

Pytania przed zmianą pakietu:

Ile urządzeń używa internetu jednocześnie?
Co najbardziej obciąża - 4K, gaming, upload?
Kiedy są największe problemy - wieczory, weekendy?
Czy problem to prędkość czy stabilność?
Jaki jest budget na miesięczne opłaty?

Oszczędzanie na szybkim internecie

Jak płacić mniej:

Pakiety - internet + TV + telefon czasem taniej
Promocje - pierwsze 6-12 miesięcy ze zniżką
Renegocjacje - dzwoń co roku z groźbą odejścia
Bez dekodera - jeśli nie oglądasz TV
Dłuższe umowy - 24 miesiące vs 12 miesięcy

Czy zawsze potrzebujesz najszybszy pakiet:

200 Mb/s wystarczy 90% użytkowników domowych
1 Gb/s tylko jeśli rzeczywiście wykorzystujesz
Upload ważniejszy niż download dla twórców treści
Stabilność > prędkość - wolałbyś 100 Mb/s stabilne niż 500 Mb/s niestabilne

Prędkość internetu to komplex technologii, infrastruktury i realnych potrzeb. Najważniejsze to znaleźć sweet spot między tym czego potrzebujesz, co oferuje twój region i ile jesteś w stanie zapłacić. Pamiętaj, że najszybszy internet świata nie pomoże jeśli twój router ma 10 lat czy korzystasz z Wi-Fi przez 3 ściany.

Autor Woj-Tech

Warszawa 2024

Jak szybki moze być Internet