Jaki Kabel Do Internetu

Przez ostatnie 25 lat dorobiłem się ogromnego pudła z różnymi kablami, kabelkami i sam nie wiem czym jeszcze. Wymieniłem w domu praktycznie wszystkie rodzaje kabli internetowych. Zacząłem od żółtego kabla Cat5 z Netii, przeszedłem przez ekranowaną skrętkę Cat6 podczas remontu, aż do obecnego światłowodu FTTH. Każdy miał swoje plusy i minusy, ale głównie przekonałem się, że to nie zawsze kabel jest winien problemów z internetem.

Cat5, Cat5e, Cat6 - skrętki na różne potrzeby

Cat5e - to mój koń roboczy przez lata. Internet 100 Mbps przez ADSL działał bez zarzutu, kabel kosztował 3 złote za metr w Castoramie. Maksymalna prędkość teoretyczna: 1 Gbps do 100 metrów.

Cat6 - kupiłem podczas remontu, bo "lepszy". Grubszy izolacja, lepsza ochrona przed zakłóceniami. Różnicę zauważyłem głównie przy długich trasach - kabel 50-metrowy do piwnicy dawał stabilne 1 Gbps, gdzie Cat5e spadał do 800 Mbps.

Cat6a - przesada dla domu, ale jeśli budujesz dom od podstaw, warto zainwestować. Obsługuje 10 Gbps do 100 metrów. Kosztuje 2-3 razy więcej niż Cat6, ale na 20 lat może się opłacić.

Praktyczna różnica: w 90% domowych zastosowań nie zobaczysz różnicy między Cat5e a Cat6. Internet światłowodowy 300 Mbps będzie działał identycznie na obu kablach.

Światłowód - rewolucja w moim domu

FTTH (Fiber to the Home) - gdy Orange doprowadził światłowód do mojego domu, to była prawdziwa rewolucja. Ping 3ms zamiast 45ms, upload równy download, brak spadków prędkości wieczorami.

Kabel światłowodowy to zupełnie inna bajka niż skrętka. Nie ma zakłóceń elektromagnetycznych, może biec obok kabli zasilających, prędkości są gigantyczne. Mój 1 Gbps światłowód daje faktyczne 950 Mbps w testach.

Minus: wyższe koszty instalacji, delikatność (można łatwo nadłamać podczas ostrych zagięć), specjalistyczne narzędzia do zakończeń.

UTP vs STP - ekranowanie ma sens?

UTP (Unshielded Twisted Pair) - zwykła skrętka bez ekranowania. 90% domowych instalacji to UTP i wystarcza.

STP/FTP (Shielded/Foiled Twisted Pair) - skrętka z ekranowaniem. Droższa, grubsza, wymaga uziemienia ekranu. W domu sens ma tylko jeśli:

• Kabel biegnie blisko kabli zasilających
• Masz dużo urządzeń generujących zakłócenia
• Bardzo długie trasy (50+ metrów)

Moje doświadczenie: mieszkanie w bloku z wieloma WiFi w okolicy, mikrofalówką w kuchni, halogenami - UTP działał bez problemu. STP kupiłem raz "dla pewności" - różnicy nie zauważyłem, a zapłaciłem 50% więcej.

Koaxial - relikt czy alternatywa?

Kabel koncentryczny (coax) to technologia głównie od telewizji kablowej, ale niektórzy operatorzy oferują przez niego internet.

UPC/Vectra - internet przez koaxial może dać nawet 1 Gbps. Zaleta: wykorzystuje istniejące okablowanie TV. Wada: shared medium - prędkość dzielona z sąsiadami.

Moja przygoda z UPC: 500 Mbps w ofercie, 200 Mbps w rzeczywistości wieczorami. Ping niestabilny 15-80ms. Po roku przeszedłem na światłowód od Orange.

Jakość kabla - gdzie oszczędzać, a gdzie nie

Tani kabel z Allegro za 50 groszy za metr - może działać, ale często ma gorsze parametry niż deklarowane. Thin ethernet udający Cat6, miedź CCA zamiast czystej miedzi.

Markowe kable (Panduit, CommScope, Belden) - drogie (10-20 złotych za metr), ale gwarantowane parametry. Sens w profesjonalnych instalacjach, przesada w domowych.

Złoty środek: Lanberg, AMP, Nexans - 3-6 złotych za metr, sprawdzone marki, certyfikowane parametry. To kupuję do domu.

Długość kabla - kiedy ma znaczenie

Do 50 metrów - praktycznie każdy porządny kabel Cat5e/Cat6 da pełną prędkość 1 Gbps.

50-100 metrów - tu już jakość ma znaczenie. Tani kabel może nie dać pełnej prędkości. Cat6 lepszy niż Cat5e.

Powyżej 100 metrów - teoretyczna granica dla skrętki. W praktyce często działa do 120-150m, ale z degradacją sygnału. Potrzebny repeater/switch lub światłowód.

Mój test: 130-metrowy kabel Cat6 do domu na działce - 700 Mbps zamiast 1000 Mbps. Switch pośrodku przywrócił pełną prędkość.

Praktyczne wskazówki montażu

Unikaj ostrych zagięć - promień zagięcia minimum 4x średnica kabla. Ostry zgięć może uszkodzić przewody wewnątrz.

Nie ciągnij za mocno - maksymalna siła ciągnięcia 25kg dla Cat6. Przekroczenie może rozciągnąć przewody.

Trzymaj z dala od zasilania - minimum 30cm od kabli 230V. Zakłócenia elektromagnetyczne mogą wpływać na jakość sygnału.

Testuj po instalacji - tester kabli (100-200 złotych) pokaże czy wszystkie pary działają. Oszczędzi późniejszych problemów.

Zakończenia kabli - RJ45 to nie wszystko

Konektor RJ45 - standard dla skrętki. Ważne: użyj konektorów Cat6 dla kabli Cat6, Cat5e dla Cat5e. Nie mieszaj standardów.

Keystone'y - wygodniejsze niż bezpośrednie wtyki, profesjonalny wygląd. Punch-down prostszy niż obcinanie i zaciskanie.

Patch panele - dla większych instalacji. Centralne zarządzanie, łatwe zmiany, profesjonalny wygląd.

Moja rekomendacja: keystone'y w ścianach, patch panel w szafie rack. Czytelnie, łatwo rozwijać.

Kiedy światłowód, a kiedy skrętka?

Światłowód warto gdy:

• Internet światłowodowy od operatora (FTTH)
• Długie dystanse (ponad 100m)
• Bardzo wysokie prędkości (10+ Gbps w przyszłości)
• Zakłócenia elektromagnetyczne w okolicy

Skrętka wystarcza gdy:

• Standardowy internet do 1 Gbps
• Krótkie odległości (do 50m w domu)
• Ograniczony budżet
• Prosta instalacja DIY

Błędy, których unikaj

Kupowanie "na zapas" - technologie się zmieniają. Cat6 sprzed 10 lat może być gorszy niż obecny Cat5e.

Przesada z ekranowaniem - STP w domu to często strata pieniędzy. UTP wystarcza w 95% przypadków.

Ignorowanie testów - taniocha z Allegro może nie dawać pełnej prędkości. Test przed instalacją oszczędzi problemów.

Mieszanie standardów - Cat5e patch cord z kablem Cat6 ograniczy prędkość do Cat5e.

Przyszłość okablowania

Cat8 - 40 Gbps do 30 metrów. Przesada dla domu, ale data center już używają.

Światłowód do domu - coraz tańszy, coraz częstszy. Sprawdź w porównywarce internetu czy w twojej okolicy jest FTTH.

WiFi 6/7 - bezprzewodowe 1+ Gbps może zastąpić kable w wielu zastosowaniach. Ale backbone nadal potrzebuje kabli.

Moja obecna konfiguracja

Światłowód od Orange do domu (1 Gbps) Cat6 w ścianach do wszystkich pokoi WiFi 6 router w centralnej lokalizacji Cat5e patch cord'y do urządzeń

Koszt całej instalacji: około 800 złotych za okablowanie 4-pokojowego domu. ROI odczułem natychmiast - stabilny internet w każdym pokoju.

Sprawdź w porównywarce internetu jakie opcje internetu światłowodowego są w twojej okolicy. Dobry kabel to podstawa, ale szybkie łącze internetowe jest jeszcze ważniejsze.

Wszelkie prawa zastrzeżone