Jak PrzyspieszyĆ Komputer

Pamiętam moment, gdy mój pięcioletni laptop zaczął się uruchamiać przez 5 minut, a otwarcie Chrome'a zajmowało pół minuty. Zamiast kupować nowy sprzęt, postanowiłem go zreanimować. Po kilku dniach majsterkowania komputer znów działał szybko. Przez lata przetestowałem dziesiątki metod przyspieszania komputerów - niektóre to placebo, inne naprawdę działają. Podzielę się tym, co faktycznie pomaga.

SSD - rewolucja, którą każdy powinien zrobić

Wymiana dysku HDD (talerzowego) na SSD to najbardziej spektakularna poprawa, jaką możesz zrobić w starym komputerze. Mój 6-letni laptop z dyskiem twardym 500GB uruchamiał się 4-5 minut i 'rzęził' przy pracy dysku. Po założeniu SSD 500GB za 200 złotych komputer uruchamial się w 30-40 sekund.

Konkretne liczby: Windows ładował się wcześniej 240 sekund, po SSD - 45 sekund. Photoshop uruchamiał się 120 sekund, po SSD - 20 sekund. To nie są marketingowe obietnice, to rzeczywiste pomiary.

Instalacja jest prostsza niż myślisz. YouTube ma setki poradników, a klonowanie dysku programami typu Macrium Reflect pozwala przenieść wszystko bez reinstalacji systemu.

Pamięć RAM - ile naprawdę potrzebujesz?

4GB RAM w 2025 roku to za mało do komfortowej pracy. Windows 11 sam zjada 3-4GB, zostaje praktycznie nic na programy. 8GB to minimum, 16GB to komfort.

Sprawdzanie zużycia: otwórz Menedżer zadań (Ctrl+Shift+Esc), zakładka "Wydajność", sekcja "Pamięć". Jeśli widzisz stale powyżej 80% użycia, potrzebujesz więcej RAM.

Mój test: laptop z 4GB - stale 90-95% użycie, system swapował na dysk, wszystko działało jak w zwolnionym tempie. Po upgrade do 8GB - 60-70% użycie, płynność jak z nowego komputera.

Koszt: 8GB DDR4 to około 150-250 złotych. Sprawdź w porównywarce internetowej ceny różnych sklepów - czasem różnice sięgają 50%.

Czyszczenie systemu - co naprawdę działa

Disk Cleanup wbudowany w Windows to podstawa. Windows + R, wpisz "cleanmgr", zaznacz wszystko. U mnie zwolnił 8GB miejsca - głównie stare aktualizacje Windows i pliki tymczasowe.

CCleaner - kiedyś był świetny, teraz ma reputację bloatware. Lepiej użyj wbudowanych narzędzi Windows albo BleachBit (darmowy, open source).

Przeglądarka to często główny winowajca. Chrome może mieć gigabajty cache'u. Idź w Ustawienia > Prywatność > Wyczyść dane przeglądania. U mnie było 2,3GB śmieci.

Co NIE robić: nie używaj programów typu "Registry Cleaner" czy "PC Optimizer". W 90% przypadków nie pomagają, a czasem szkodzą.

Programy startowe - cicha zaraza

90% problemów z wolnym startem to zbędne programy uruchamiające się z systemem. Menedżer zadań > Uruchamianie pokazuje wszystkie programy i ich wpływ na start.

Moja czarna lista: Skype (uruchamia się sam), Adobe Updater (niepotrzebny), Spotify (można włączyć ręcznie), Teams (pożeracz zasobów). Wyłączyłem 8 programów, start systemu przyspieszył o 40%.

Co zostaw: antywirus, sterowniki (audio, grafika), Windows Security. Co wyłącz: komunikatory, programy biurowe, updatery, programy których nie używasz codziennie.

Aktualizacje - ważne, ale z głową

Windows Update czasem hamuje, a czasem przyspiesza. Najnowsze aktualizacje często mają optymalizacje wydajności, ale także nowe funkcje zjadające zasoby.

Sterowniki graficzne - tu aktualizacje prawie zawsze pomagają. NVIDIA GeForce Experience czy AMD Radeon Software automatycznie znajdą najnowsze wersje.

Sterowniki płyty głównej - rzadko aktualizowane, ale mogą mieć duży wpływ na wydajność. Sprawdź stronę producenta płyty głównej.

Defragmentacja - mit czy rzeczywistość?

Na dyskach SSD - NIGDY nie defragmentuj! SSD używa wear leveling, defragmentacja skraca życie dysku i nie daje korzyści.

Na dyskach HDD - defragmentacja czasem pomaga, ale Windows 10/11 robi to automatycznie. Sprawdź w "Defragmentuj i zoptymalizuj dyski", czy system sam to robi.

Moje doświadczenie: defragmentacja 500GB dysku z 70% fragmentacją dała 10-15% przyspieszenie. Ale to był wyjątkowo zaniedbany komputer.

Chłodzenie - cichy zabójca wydajności

Przegrzewający się procesor automatycznie się podtaktowuje - thermal throttling. Komputer staje się wolny, żeby się nie spalić.

Sprawdzenie temperatury: program HWiNFO64 pokaże temperatury wszystkich podzespołów. Procesor powyżej 80°C pod obciążeniem to problem.

Czyszczenie wentylatorów - podstawa. Sprężone powietrze w sprayu (15 złotych w sklepie komputerowym) i 30 minut pracy. Mój laptop po czyszczeniu spadł z 95°C do 70°C.

Pasta termoprzewodząca - jeśli komputer ma 3+ lata, pasta mogła wyschnąć. Wymiana kosztuje 30-50 złotych u serwisu i może dać 10-20°C różnicy.

Internet i przeglądarki - ukryte źródło problemów

Wolny internet sprawia wrażenie wolnego komputera. Sprawdź prędkość w speedtest.net. Jeśli masz mniej niż 10 Mbps, sprawdź porównywarki internetu - może znajdziesz lepszą ofertę internetu światłowodowego.

Chrome vs Firefox vs Edge - Chrome jest szybki, ale żre RAM. 20 otwartych kart to 4-6GB pamięci. Firefox zużywa mniej, Edge jest dobrze zoptymalizowany pod Windows.

Dodatki do przeglądarki - każdy dodatek spowalnia przeglądarkę. uBlock Origin paradoksalnie przyspiesza (blokuje reklamy), ale 20 różnych dodatków to recepta na wolność.

Co kupić, a co naprawić?

Upgrade wart pieniędzy:

• SSD zamiast HDD - 200 zł, daje 5x przyspieszenie
• RAM z 4GB do 8GB - 200 zł, eliminuje swapping
• Czyszczenie i pasta termoprzewodząca - 100 zł, często daje 20-30% poprawy

Upgrade NIE wart pieniędzy w starych komputerach:

• Nowy procesor - często wymaga nowej płyty głównej
• Karta graficzna - stary komputer może nie mieć odpowiedniego zasilacza
• Płyta główna - wtedy lepiej kupić nowy komputer

Praktyczne kroki - od czego zacząć?

Dzień 1: Sprawdź Menedżer zadań, zobacz co zjada CPU i RAM. Wyłącz zbędne programy startowe.

Dzień 2: Disk Cleanup + czyszczenie przeglądarki. Szybkie, darmowe, często daje zauważalną poprawę.

Dzień 3: Sprawdź temperatury. Jeśli procesor grzeje się powyżej 80°C, zaplanuj czyszczenie wentylatorów.

Tydzień 2: Jeśli nadal jest wolno, sprawdź zużycie RAM. Jeśli stale powyżej 80% - czas na upgrade.

Miesiąc 1: Jeśli masz stary dysk HDD i budżet 200 złotych - kup SSD. To da największą poprawę.

Kiedy nie warto się męczyć?

Komputer starszy niż 7-8 lat z procesorem słabszym niż Intel i5 4. generacji lub AMD Ryzen 1. generacji - czasem lepiej kupić nowy niż modernizować.

Laptop z lutowaną pamięcią RAM - jeśli ma 4GB i nie można dodać więcej, upgrade będzie ograniczony.

Problemy sprzętowe - dziwne dźwięki z dysku, niebieskie ekrany, losowe restarty. Tu potrzebny serwis, nie optymalizacja.

Przyspieszenie komputera to często kwestia kilku prostych kroków i niewielkich inwestycji. SSD za 200 złotych może sprawić, że 5-letni laptop będzie działał jak nowy. Sprawdź prędkość internetu w porównywarce - czasem problem nie leży w komputerze, tylko w wolnym łączu internetowym.

wszelkie prawa zastrzeżone - dostawcyinternetu 2023